CURRENDA
PISMO URZĘDOWE DIECEZJI TARNOWSKIEJ,
Rok wydania: 1984
WMUROWANIE KAMIENIA WĘGIELNEGO POD KOŚCIOŁY
W ŁĘKAWCE I W ŚWIEBODZINIE - PARAFIA PORĘBA RADLNA
„O, jak są mile Twe przybytki, Panie,
O, jakże dusza w nich weseli się!”
I.
Położona na pokrytych bujnymi lasami wzgórzach między Tarnowem a Tuchowem i pełna krajobrazowej urody starodawna parafia Poręba Radlna, sięgająca swymi początkami epoki Piastów - przechodzi w obecnym stuleciu jakby wielką kurację odmładzającą. Koniec wieku XIX zamyka jej odległą przeszłość, sięgającą wg zapisu w „Kronice Parafialnej” (str. 1) lat sprzed 1154 roku, a więc gdzieś czasów panowania króla Bolesława Krzywoustego. Przeszłość ta zresztą uległa dość gruntownej zagładzie, bo - oprócz chrzcielnicy z XVI wieku i paru obrazów - nie ocalało właściwie nic. Likwidacji też uległ stary drewniany kościółek (w 1946 r.), stary cmentarz i dawna plebania. I jedynie rosnące dziś bujnie na stoku góry kępy wysokich lip znaczą miejsce dawnego „kościeliska” i cmentarza, wyłączonych przez szacunek dla miejsc świętych od pospolitego użytku.
Natomiast wiek XX, ten wiek o którym Leon XIII pisał, że był „opanowany żądzą nowości”, rozpoczął nowy okres również w dziejach tej Parafii. Mianowicie na początku tego stulecia został wybudowany w latach 1904-1905 nowy kościół, murowany z cegły i kamienia - na nowym miejscu - z fundacji księcia Eustachego i Konstancji Sanguszków - jako wotum dziękczynne za urodzenie syna Romana. Z tejże samej fundacji rodziny Sanguszków, która posiadała na terenie Parafii aż trzy duże folwarki, pochodzą też ślicznie brzmiące trzy dzwony, odlane w miejscowości Udine we Włoszech (1913 r.) oraz plebania zbudowana z drzewa modrzewiowego (w 1913 r.), a także nowy cmentarz. I na tym zakończył się jakby pierwszy zryw modernizacyjny w Parafii.
Drugi - podobnie wielki zryw modernizacyjny - nastąpił dopiero po trwającej blisko 50 lat przerwie, mieszczącej w sobie obydwie wojny światowe. W tym okresie na polu inwestycji kościelnych wszystko jakby zastygło w bezruchu. Dopiero po objęciu (równe 30 lat temu) parafii, przez obecnego Proboszcza, Ks. Mariana Krężla, parafia poderwała się ponownie do nowych przedsięwzięć. Jednakże między okresem początkowym a obecnym zachodzi zasadnicza różnica. Polega ona na tym, ze teraz nie było już możnych fundatorów, ale fundatorami tymi z konieczności stać się musieli sami parafianie. I jakkolwiek nie byli oni przywykli do tego rodzaju roli, to jednak na ogół wykazali głęboką dojrzałość w tej dziedzinie i dokonali dzieł, które dają imponujące świadectwo ich ofiarności i wielkoduszności. A przedsięwzięć tych było wiele.
I tak, najpierw częściowo za sprzedane grunta plebańskie, a częściowo za ofiary wiernych sprawiono figuralne witraże (1956-60), oraz odnowiono wnętrze kościoła, pokrywając je bogatą polichromią figuralną (1961-65). Następnie - ale już tylko z ofiar wiernych - zaprowadzono ogrzewanie kościoła przy równoczesnym ociepleniu stropu i uszczelnieniu okien (1965-70). Z kolei dokonano wymiany pokrycia dachowego na kościele, zastępując dachówkę - blachą miedzianą (1976-79). Wreszcie podjęto budowę nowej murowanej plebanii (1980 r.), którą obecnie wykańcza się powoli.
Szczytem odwagi i wielkoduszności było podjęcie budowy (w 1982 r.) dwóch nowych ośrodków katechetycznych w położonych daleko od kościoła wioskach: Łękawka (5 km) i Świebodzin (4 km). Każdy z tych ośrodków obejmuje: 1) dużą kaplicę kultową o rozmiarach średniej wielkości kościoła (ok. 250 m 2 ) oraz 2) salę katechetyczną z zapleczem. W ten sposób Parafia prowadzi obecnie równocześnie trzy duże inwestycje budowlane, które, o ile zostaną doprowadzone do pomyślnego końca, stanowić będą chlubne ukoronowanie rozpoczętego na początku tego stulecia procesu modernizacji Parafii.
Natomiast wiek XX, ten wiek o którym Leon XIII pisał, że był „opanowany żądzą nowości”, rozpoczął nowy okres również w dziejach tej Parafii. Mianowicie na początku tego stulecia został wybudowany w latach 1904-1905 nowy kościół, murowany z cegły i kamienia - na nowym miejscu - z fundacji księcia Eustachego i Konstancji Sanguszków - jako wotum dziękczynne za urodzenie syna Romana. Z tejże samej fundacji rodziny Sanguszków, która posiadała na terenie Parafii aż trzy duże folwarki, pochodzą też ślicznie brzmiące trzy dzwony, odlane w miejscowości Udine we Włoszech (1913 r.) oraz plebania zbudowana z drzewa modrzewiowego (w 1913 r.), a także nowy cmentarz. I na tym zakończył się jakby pierwszy zryw modernizacyjny w Parafii.
Drugi - podobnie wielki zryw modernizacyjny - nastąpił dopiero po trwającej blisko 50 lat przerwie, mieszczącej w sobie obydwie wojny światowe. W tym okresie na polu inwestycji kościelnych wszystko jakby zastygło w bezruchu. Dopiero po objęciu (równe 30 lat temu) parafii, przez obecnego Proboszcza, Ks. Mariana Krężla, parafia poderwała się ponownie do nowych przedsięwzięć. Jednakże między okresem początkowym a obecnym zachodzi zasadnicza różnica. Polega ona na tym, ze teraz nie było już możnych fundatorów, ale fundatorami tymi z konieczności stać się musieli sami parafianie. I jakkolwiek nie byli oni przywykli do tego rodzaju roli, to jednak na ogół wykazali głęboką dojrzałość w tej dziedzinie i dokonali dzieł, które dają imponujące świadectwo ich ofiarności i wielkoduszności. A przedsięwzięć tych było wiele.
I tak, najpierw częściowo za sprzedane grunta plebańskie, a częściowo za ofiary wiernych sprawiono figuralne witraże (1956-60), oraz odnowiono wnętrze kościoła, pokrywając je bogatą polichromią figuralną (1961-65). Następnie - ale już tylko z ofiar wiernych - zaprowadzono ogrzewanie kościoła przy równoczesnym ociepleniu stropu i uszczelnieniu okien (1965-70). Z kolei dokonano wymiany pokrycia dachowego na kościele, zastępując dachówkę - blachą miedzianą (1976-79). Wreszcie podjęto budowę nowej murowanej plebanii (1980 r.), którą obecnie wykańcza się powoli.
Szczytem odwagi i wielkoduszności było podjęcie budowy (w 1982 r.) dwóch nowych ośrodków katechetycznych w położonych daleko od kościoła wioskach: Łękawka (5 km) i Świebodzin (4 km). Każdy z tych ośrodków obejmuje: 1) dużą kaplicę kultową o rozmiarach średniej wielkości kościoła (ok. 250 m 2 ) oraz 2) salę katechetyczną z zapleczem. W ten sposób Parafia prowadzi obecnie równocześnie trzy duże inwestycje budowlane, które, o ile zostaną doprowadzone do pomyślnego końca, stanowić będą chlubne ukoronowanie rozpoczętego na początku tego stulecia procesu modernizacji Parafii.
II.
Zwyczajnie patrzy się na budowy kościelne poprzez pryzmat kłopotów, jakie się z nimi wiążą, i widzi się w nich tylko „ciężar i utrapienie”. Ale inwestycje te to także radość - radość z dokonanych osiągnięć. Każde z nich posiada swoją „historię” i stanowi liczący się krok naprzód. W tym też tkwi sens publikowania ich opisów, jakkolwiek wszystkie one są bliźniaczo do siebie podobne. Wzięte zaś razem stanowią świadectwo historii i bezcenny nieraz skarbiec doświadczeń. A oto krótkie kalendarium wydarzeń związanych z budową obydwu w/w kaplic.
1. Decyzję o budowie ośrodka katechetycznego w Łękawce podjęto na spotkaniu z mieszkańcami wsi w sierpniu 1981 r. Prawie pół roku trwały starania o działkę oraz opracowanie planów budowy. Formalne zatwierdzenie planów i zarazem pozwolenie na rozpoczęcie budowy nosi datę 21 czerwca 1982 r. Natychmiast też - bo już 28 czerwca tj. w wigilię odpustu parafialnego - dokonał Ks. Proboszcz poświęcenia placu pod budowę, zlokalizowanego zresztą w przepięknym miejscu, gdzie też od razu postawiono krzyż. Na jesieni 1982 r. wykonano roboty ziemne i położono ławy oraz część ścian fundamentowych, a w lecie 1983 r. dokończono ściany fundamentowe i położono płytę zerową, na której odprawiona została przez Ks. Proboszcza w dniu 7 sierpnia pierwsza Msza św. Po urządzeniu w podziemiu kaplicy - Ks. Biskup Władysław Bobowski poświęcił ją w dniu 5 lutego 1984 r. i odprawioną w niej pierwszą Mszą św. zainaugurował w Łękawce stałe odprawianie Mszy św. w każdą niedzielę i święto. Po wybudowaniu na wiosnę 1984 r. ścian bocznych kaplicy aż do poziomu wieńca, również Ks. Bp W. Bobowski dokonał w dniu 1 lipca 1984 r. podczas uroczystej sumy odprawionej o godz. 11-tej - wmurowania kamienia węgielnego, poświęconego przez papieża Jana Pawła II w dniu 22 czerwca 1983 r. w Krakowie podczas Jego drugiej pielgrzymki do Ojczyzny.
Była to naprawdę piękna i podniosła uroczystość, która stanowiła radosne zwieńczenie dotychczasowych prac. Zgodnie z dawnym zwyczajem do granic parafii wyjechała po Ks. Biskupa konna banderia. Po przywitaniach wygłoszonych przez przedstawicieli Parafii i przez Ks. Proboszcza rozpoczęła się Msza św., w czasie której Ks. Biskup wygłosił kazanie na temat Mszy św. Mówił mianowicie, że Msza św. jest tym wiecznie żywym źródłem, w którym nieustannie odradza się nasza wiara, nadzieja i miłość - i dzięki któremu pulsuje w nas życie Boże. Szczególne znaczenie ma Msza św. dla wspólnoty parafialnej, którą powinna scalać w jedną rodzinę. Podobnie i tu w Łękawce - mówił dalej Ks. Bp - powinna przyczyniać się do większej zgody, życzliwości i sąsiedzkiej miłości, aby - jak o pierwszych chrześcijanach, tak i o mieszkańcach tej wioski - można było mówić. że mają „jedno
serce i jedną duszę”.
Po kazaniu Ks. Prałat K. Kos jako dziekan odczytał akt erekcyjny, który następnie Ks. Biskup wmurował przy głównym wejściu. Wspólna Komunia św. wszystkich zakończyła tę piękną uroczystość, którą mieszkańcy Łękawki na pewno zachowają na długo w swej pamięci.
2. Jeśli chodzi o Świebodzin, to decyzję o budowie ośrodka katechetycznego podjęto również po kilku spotkaniach z mieszkańcami wsi, które odbyły się na jesieni 1981 r. Tu również najtrudniejszą sprawą okazało się znalezienie odpowiedniego miejsca pod budowę. Ponieważ wyniki wierceń geologicznych przeprowadzonych na pierwszym miejscu okazały się niepomyślne - trzeba było zmienić lokalizację i zaczynać po raz drugi wszystko od początku. Ostatecznie ustalono nowe miejsce budowy, nieopodal pierwszego. To wszystko pochłonęło wiele czasu i zachodów, stąd formalne zezwolenie na rozpoczęcie budowy i zatwierdzenie planów nosi dopiero datę 5 listopada 1982 r. Przedtem jednak - bo już w dniu 17 października został na tym miejscu postawiony krzyż i odprawiona przez Ks. Proboszcza Msza św., przed którą zostało dokonane poświęcenie placu pod budowę.
Zimę wykorzystano na gromadzenie materiałów, właściwe zaś roboty rozpoczęto z wiosną 1983 r. Jednakże przy robieniu wykopów pod ławy fundamentowe było wiele kłopotu z wodą gruntową, której silna „żyła” przechodziła przez plac budowy. Dla opanowania sytuacji trzeba było zbudować aż specjalny system odprowadzania tych wód. Spowodowało to znowu pewne opóźnienia w robotach, ale mimo to w ciągu lata, dzięki ofiarnej pracy mieszkańców wykonano ściany fundamentowe. W dniu 24 lipca 1983 r. została znowu odprawiona Msza św. na placu budowy „pod Krzyżem” - zaś na jesieni położono płytę zerową. Pozwoliło to na urządzenie w podziemiu prowizorycznej kaplicy, którą w dniu 8 stycznia 1984 r. poświęcił Ks. Bp Władysław Bobowski, odprawiając w niej pierwszą Mszę św., a zarazem inaugurując stałe odprawianie Mszy św. w każdą niedzielę i święto dla tych mieszkańców Świebodzina, Kłokowej i części Radlnej, którzy z tej kaplicy będą chcieli korzystać.
Aby uzyskać potrzebną do budowy cegłę, wielu mieszkańców tych wiosek pracowało na ochotnika w Państwowej Cegielni w wolne soboty przez całą zimę. Ponieważ w ciągu lata podciągnięto znacznie ściany kaplicy oraz wybudowano wejściowe schody - postanowiono dokonać wmurowania kamienia węgielnego. Na uroczystość tę wyznaczono niedzielę 12 sierpnia 1984 r. o godz. 17-tej - zapraszając nań Ks. Bpa Piotra Bednarczyka.
Wszyscy mieszkańcy przygotowali się bardzo starannie na tę chwilę. Prawie wszyscy przystąpili z tej okazji do spowiedzi i Komunii św. Po Ks. Bpa wyjechała do Nowodworza kawalkada motocyklistów, a wszystkie domy wzdłuż trasy przejazdu udekorowane były obrazami i innymi emblematami religijnymi. Niestety gwałtowna ulewa, jaka w momencie przyjazdu Ks. Biskupa nagle się rozpoczęła nad okolicą, nie tylko przekreśliła wszystkie powitania, ale zniszczyła dekoracje i zalała dosłownie wszystko. Kiedy ta straszliwa nawałnica przeszła, ludzie rozproszeni przez ulewę zebrali się ponownie wokół ołtarza - ukazało się nawet na chwilę słońce, jakby uśmiech nieba - a Ks. Biskup rozpoczął Mszę św. Mimo że wszystko było mokre i ociekało wodą, ludzie nie stracili ducha - skupili się solidarnie przy ołtarzu.
W kazaniu Ks. Bp podniósł, że kaplica katechetyczna, którą się buduje, jest czymś pośrednim między kościołem a szkołą, których sylwetki spotyka się zwykle w krajobrazie polskiej wsi i że winna ona pełnić te same zadania, które normalnie pełnią tam kościół i szkoła. Po kazaniu Ks. Prałat-Dziekan Kazimierz Kos odczytał akt erekcyjny kaplicy, który z kolei Ks. Bp wmurował pod kamieniem węgielnym, poświęconym również przez Ojca Świętego w dniu 22 czerwca 1983 r. w Krakowie. Wspólna Komunia św. i błogosławieństwo Ks. Biskupa zakończyło tę podniosłą uroczystość, która na pewno zapadnie głęboko w pamięci wszystkich uczestników.
Dla całości dodać należy, że Patronką kaplicy w Łękawce jest M.B. Częstochowska, zaś w Świebodzinie - św. Maksymilian Kolbe. Oby Dobry Bóg dopomógł doprowadzić do końca rozpoczęte dzieła, by służyły one chwale Bożej i zbawieniu dusz.
Zwyczajnie patrzy się na budowy kościelne poprzez pryzmat kłopotów, jakie się z nimi wiążą, i widzi się w nich tylko „ciężar i utrapienie”. Ale inwestycje te to także radość - radość z dokonanych osiągnięć. Każde z nich posiada swoją „historię” i stanowi liczący się krok naprzód. W tym też tkwi sens publikowania ich opisów, jakkolwiek wszystkie one są bliźniaczo do siebie podobne. Wzięte zaś razem stanowią świadectwo historii i bezcenny nieraz skarbiec doświadczeń. A oto krótkie kalendarium wydarzeń związanych z budową obydwu w/w kaplic.
1. Decyzję o budowie ośrodka katechetycznego w Łękawce podjęto na spotkaniu z mieszkańcami wsi w sierpniu 1981 r. Prawie pół roku trwały starania o działkę oraz opracowanie planów budowy. Formalne zatwierdzenie planów i zarazem pozwolenie na rozpoczęcie budowy nosi datę 21 czerwca 1982 r. Natychmiast też - bo już 28 czerwca tj. w wigilię odpustu parafialnego - dokonał Ks. Proboszcz poświęcenia placu pod budowę, zlokalizowanego zresztą w przepięknym miejscu, gdzie też od razu postawiono krzyż. Na jesieni 1982 r. wykonano roboty ziemne i położono ławy oraz część ścian fundamentowych, a w lecie 1983 r. dokończono ściany fundamentowe i położono płytę zerową, na której odprawiona została przez Ks. Proboszcza w dniu 7 sierpnia pierwsza Msza św. Po urządzeniu w podziemiu kaplicy - Ks. Biskup Władysław Bobowski poświęcił ją w dniu 5 lutego 1984 r. i odprawioną w niej pierwszą Mszą św. zainaugurował w Łękawce stałe odprawianie Mszy św. w każdą niedzielę i święto. Po wybudowaniu na wiosnę 1984 r. ścian bocznych kaplicy aż do poziomu wieńca, również Ks. Bp W. Bobowski dokonał w dniu 1 lipca 1984 r. podczas uroczystej sumy odprawionej o godz. 11-tej - wmurowania kamienia węgielnego, poświęconego przez papieża Jana Pawła II w dniu 22 czerwca 1983 r. w Krakowie podczas Jego drugiej pielgrzymki do Ojczyzny.
Była to naprawdę piękna i podniosła uroczystość, która stanowiła radosne zwieńczenie dotychczasowych prac. Zgodnie z dawnym zwyczajem do granic parafii wyjechała po Ks. Biskupa konna banderia. Po przywitaniach wygłoszonych przez przedstawicieli Parafii i przez Ks. Proboszcza rozpoczęła się Msza św., w czasie której Ks. Biskup wygłosił kazanie na temat Mszy św. Mówił mianowicie, że Msza św. jest tym wiecznie żywym źródłem, w którym nieustannie odradza się nasza wiara, nadzieja i miłość - i dzięki któremu pulsuje w nas życie Boże. Szczególne znaczenie ma Msza św. dla wspólnoty parafialnej, którą powinna scalać w jedną rodzinę. Podobnie i tu w Łękawce - mówił dalej Ks. Bp - powinna przyczyniać się do większej zgody, życzliwości i sąsiedzkiej miłości, aby - jak o pierwszych chrześcijanach, tak i o mieszkańcach tej wioski - można było mówić. że mają „jedno
serce i jedną duszę”.
Po kazaniu Ks. Prałat K. Kos jako dziekan odczytał akt erekcyjny, który następnie Ks. Biskup wmurował przy głównym wejściu. Wspólna Komunia św. wszystkich zakończyła tę piękną uroczystość, którą mieszkańcy Łękawki na pewno zachowają na długo w swej pamięci.
2. Jeśli chodzi o Świebodzin, to decyzję o budowie ośrodka katechetycznego podjęto również po kilku spotkaniach z mieszkańcami wsi, które odbyły się na jesieni 1981 r. Tu również najtrudniejszą sprawą okazało się znalezienie odpowiedniego miejsca pod budowę. Ponieważ wyniki wierceń geologicznych przeprowadzonych na pierwszym miejscu okazały się niepomyślne - trzeba było zmienić lokalizację i zaczynać po raz drugi wszystko od początku. Ostatecznie ustalono nowe miejsce budowy, nieopodal pierwszego. To wszystko pochłonęło wiele czasu i zachodów, stąd formalne zezwolenie na rozpoczęcie budowy i zatwierdzenie planów nosi dopiero datę 5 listopada 1982 r. Przedtem jednak - bo już w dniu 17 października został na tym miejscu postawiony krzyż i odprawiona przez Ks. Proboszcza Msza św., przed którą zostało dokonane poświęcenie placu pod budowę.
Zimę wykorzystano na gromadzenie materiałów, właściwe zaś roboty rozpoczęto z wiosną 1983 r. Jednakże przy robieniu wykopów pod ławy fundamentowe było wiele kłopotu z wodą gruntową, której silna „żyła” przechodziła przez plac budowy. Dla opanowania sytuacji trzeba było zbudować aż specjalny system odprowadzania tych wód. Spowodowało to znowu pewne opóźnienia w robotach, ale mimo to w ciągu lata, dzięki ofiarnej pracy mieszkańców wykonano ściany fundamentowe. W dniu 24 lipca 1983 r. została znowu odprawiona Msza św. na placu budowy „pod Krzyżem” - zaś na jesieni położono płytę zerową. Pozwoliło to na urządzenie w podziemiu prowizorycznej kaplicy, którą w dniu 8 stycznia 1984 r. poświęcił Ks. Bp Władysław Bobowski, odprawiając w niej pierwszą Mszę św., a zarazem inaugurując stałe odprawianie Mszy św. w każdą niedzielę i święto dla tych mieszkańców Świebodzina, Kłokowej i części Radlnej, którzy z tej kaplicy będą chcieli korzystać.
Aby uzyskać potrzebną do budowy cegłę, wielu mieszkańców tych wiosek pracowało na ochotnika w Państwowej Cegielni w wolne soboty przez całą zimę. Ponieważ w ciągu lata podciągnięto znacznie ściany kaplicy oraz wybudowano wejściowe schody - postanowiono dokonać wmurowania kamienia węgielnego. Na uroczystość tę wyznaczono niedzielę 12 sierpnia 1984 r. o godz. 17-tej - zapraszając nań Ks. Bpa Piotra Bednarczyka.
Wszyscy mieszkańcy przygotowali się bardzo starannie na tę chwilę. Prawie wszyscy przystąpili z tej okazji do spowiedzi i Komunii św. Po Ks. Bpa wyjechała do Nowodworza kawalkada motocyklistów, a wszystkie domy wzdłuż trasy przejazdu udekorowane były obrazami i innymi emblematami religijnymi. Niestety gwałtowna ulewa, jaka w momencie przyjazdu Ks. Biskupa nagle się rozpoczęła nad okolicą, nie tylko przekreśliła wszystkie powitania, ale zniszczyła dekoracje i zalała dosłownie wszystko. Kiedy ta straszliwa nawałnica przeszła, ludzie rozproszeni przez ulewę zebrali się ponownie wokół ołtarza - ukazało się nawet na chwilę słońce, jakby uśmiech nieba - a Ks. Biskup rozpoczął Mszę św. Mimo że wszystko było mokre i ociekało wodą, ludzie nie stracili ducha - skupili się solidarnie przy ołtarzu.
W kazaniu Ks. Bp podniósł, że kaplica katechetyczna, którą się buduje, jest czymś pośrednim między kościołem a szkołą, których sylwetki spotyka się zwykle w krajobrazie polskiej wsi i że winna ona pełnić te same zadania, które normalnie pełnią tam kościół i szkoła. Po kazaniu Ks. Prałat-Dziekan Kazimierz Kos odczytał akt erekcyjny kaplicy, który z kolei Ks. Bp wmurował pod kamieniem węgielnym, poświęconym również przez Ojca Świętego w dniu 22 czerwca 1983 r. w Krakowie. Wspólna Komunia św. i błogosławieństwo Ks. Biskupa zakończyło tę podniosłą uroczystość, która na pewno zapadnie głęboko w pamięci wszystkich uczestników.
Dla całości dodać należy, że Patronką kaplicy w Łękawce jest M.B. Częstochowska, zaś w Świebodzinie - św. Maksymilian Kolbe. Oby Dobry Bóg dopomógł doprowadzić do końca rozpoczęte dzieła, by służyły one chwale Bożej i zbawieniu dusz.
Ks. Eugeniusz Krężel